KKTC'de büyük felaket
Denize petrol sızdı, izleri on yıllarca silinmeyebilir
KKTC'de İskele ilçesinin Kalecik beldesinde AKSA Elektrik Santrali'ne ait gemiden petrol boşaltımı sırasında, borudaki basınçtan kaynaklanan petrol sızıntısı yaşandı. Sızıntı sonrası sahil şeridi siyaha bürünürken, KKTC makamları kirliliğin önlenmesi için Türkiye ve Birleşmiş Milletler'den yardım istedi.
AKSA Elektrik Santrali'ne ait gemiden petrol boşaltımı sırasında meydana gelen olayda deniz yüzeyindeki petrol, gece rüzgarın neden olduğu dalganın etkisiyle Aksa Bölgesi ile Çayırova'daki fener arasındaki yaklaşık 3 kilometrelik alana yayıldı. Sızıntının ardından bölgedeki sahil şeridi, katranı andıran bir renge dönüştü.

AKSA, Kıbrıs Türk Petrolleri (K-PET), Altınbaş Petrol (ALPET), Kıbrıs Türk Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi ekipleri kirliliğin yayılmasını önlemek amacıyla deniz yüzeyinde yaklaşık 5-6 kilometrelik bariyer kurdu.

KKTC Turizm Çevre ve Kültür Bakanı Mehmet Harmancı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı İsmail Başarır, Gazimağusa Kayamakamı Beran Bertuğ ve çok sayıda yetkili bölgede incelemelerde bulundu. Harmancı, inceleme sırasında basın mensuplarına yaptığı açıklamada, akaryakıt tahliyesinden kaynaklı çevre kirliliği yaşandığını, ilk olarak önlemlere yoğunlaştıklarını, Kıbrıs Türk Petrolleri, Altınbaş Petrol, Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi'nin kendi imkanlarıyla devrede olduklarını ifade etti.
Birleşmiş Milletler ve Türkiye Büyükelçiliği'nden yardım talep edildiğini, kalıcı zararı önlemek için tüm kurumların istişare halinde olduğunu söyleyen Bakan Harmancı, "Bu temizleme sürecinden sonra, yaşananların suçlusu kimse onlarla ilgili cezai müeyyidelerin uygulanmasına da bakacağız" dedi.


Biyologlar Derneği: En büyük petrol kazası


Biyologlar Derneği Başkanı Hasan Sarpten, ‘İskele-Kalecik Bölgesi’nde sızan petrolün balık çiftlikleri bölgesine kadar ulaştığını iddia ederek, bu olayı “ülke tarihinin en büyük petrol kazası” olarak niteledi.

Hasan Sarpten, denizdeki petrol kirliliğinin, en ileri teknolojiyle bile ancak yüzde 20’sinin temizlenebileceği görüşünü de dile getirdi.

Sarpten, yazılı açıklamasında “en çok 10 bin tonluk gemilerle boşaltım yapılmasına imkan veren AKSA’nın aktarma borularına, sürekli daha yüksek tonajlı gemilerden aktarma yapılması ve bu sabah da 24 bin tonluk bir gemiden fuel-oil aktarılması sonucu aşırı basıncın etkisiyle kaza yaşandığını” iddia etti.

Tahliye anında gerekli kontrollerin yapılmadığını ve yasal olarak bu tonajdaki gemilerin yanaşma için kılavuz kaptan alması zorunluluğu varken buna uyulmadığını ileri sürerek şöyle devam etti:

“Bu da AKSA yetkililerinin ‘olağan bir kaza, ihmal yok’ açıklamasının gerçekle uzaktan yakından ilgisi olmadığına işaret etmektedir. Bu sızıntı sonrası 100 tondan fazla petrolün denize akmış ve 5 kilometrelik bir alanı sarmış durumdadır. Sızan petrolün balık çiftlikleri bölgesine kadar ulaştığı düşünüldüğünde bu olayın ülke tarihinin en büyük petrol kazası olduğu ve görülmemiş boyutta bir kirliliğe yol açtığını rahatlıkla söyleyebiliriz.”

‘İskele-Kalecik Bölgesi’nde yaşanan ve “büyük çapta olduğu görülen” petrol kazasının, özellikle ‘Petrol Dolum Tesisi’ tartışmaları sırasında öngördükleri endişelerindeki “haklılığı” bir kez daha ortaya koyduğunu ifade eden Sarpten şunları kaydetti:

“Herhangi bir petrol yasasının olmadığı, gerekli önlemlerin alınmadığı, anında müdahalelerin yetersiz kaldığı, gece yayılan petrole ancak ertesi gün müdahale edilebildiği ve halen Türkiye’den gelecek uzmanların ekipmanlarıyla müdahale etmesinin beklendiği ve de en önemlisi de kaza sonucunda sorumlularına cezai yaptırımın bile uygulanamayacağı bir ortamda yaşanan kader değil, yıllarca bu konuda sürdürülen ihmalkarlığın bir sonucudur.”

Sarpten tüm sermayesi deniz, kum, güneş ve doğası olan bir ülkede böyle bir kirliliğin yaşanmasının “kendi ayağına kurşun sıkmak” anlamına geldiğini, bu tür tesisler kurulurken ve işletilirken çok dikkatli davranılmasının kaçınılmaz olduğunu ve denizlerde yaşanan petrol kirliliğinin telafisinin mümkün olmayan etkiler yarattığını kaydetti.

“Ancak yüzde 20’si temizlenebilir”

Sarpten, bugün en ileri teknolojiyle bile denizdeki petrol kirliliğinin ancak yüzde 20’sinin temizlenebileceğini; geri kalan kirliliğin yıllarca, hatta on yıllarca devam edeceğini savundu.

Denize sızan petrolün uçucu kısmının bir süre sonra buharlaşırken hidrokarbon bileşiklerinin dibe çökmüş veya parçacıklara tutunmuş olarak kalacağını anlatan Sarpten, kirliliğin özellikle kayalık bölgelerde, koylarda, deniz canlılarında ve su yosunların da birikeceğini ifade etti.

Sarpten, özellikle “tekrar seçilirsek petrol dolum tesisini yapacağız” diyen Ulusal Birlik Partisi yöneticilerinin “önemli bir ders almasını umduklarını” da sözlerine ekledi.